12 Angry Men İncelemesi: 1957 Yapımı Amerikan Yargı Filmi

12 Angry Men, 1957 yılına ait başrollerinde Henry Fonda, Sidney Lumet, Lee J. Cobb gibi isimlerin yer aldığı bir Amerikan yargı filmi.

12 Angry Men

Film, 18 yaşında bir çocuğun babasını göğsünden 10 cm derinliğinde bıçaklaması nedeniyle yapılan yargılama sonucu suçlu bulunması ve idam cezası alması üzerine ile başlıyor. Sonrasında 12 üyenin olduğu bir jüriden bu kararı kendi içinde de tartışmaları ve buna göre mahkemeye nihai kararı bildirmeleri isteniyor.

Fakat bir kural var. Bu 12 kişilik jüride 12 tane birbirinin aynı oy aranıyor. Çoğunluğu oluşturacak olsa da fazla oy hiçbir işe yaramıyor.

Başlayan oturumda usulen yapılan ilk oylama da 11 kişi "evet idam için elektrikli sandalyeye gönderilsin" derken sadece bir kişi "hayır, idam edilmesin" şeklinde kullanıyor oyunu. Böylece bir tartışma da başlamış oluyor aslında. Nasıl yapalım derken madem biz 11 kişi olarak idam edilmesini istiyoruz o zaman bu kararımız karşıt oy kullanan tek jüri üyesine açıklayalım deniyor. İşin bu tarafı ise biraz ilginç.

Sırayla başlayan bu idam almasının gerekliliğini açıklayacak olan konuşmada kimisi kendisine sunulan söz hakkını kullanmak istemiyor, kimisi "kolay ikna oldum belki de, zaten mahkemeye sunulan her delil ikna olmam için yeterliydi" diyor. Bir de tartışma masasında tartışmadan uzak olmak ya da tartışamamak çok gülünç.

Özellikle iki jüri üyesi var ki çocuğun bir gecekondu mahallesinde büyümesinden dem vurarak zaten bu tarz çocukların tehlikeli olduğunu, uğraşılmaması gerektiğini ve idamı hakkettiğini vurguluyorlar.

İdamı haklı bulan üyelerden birinin bu tarz çocuklara inanılmaması gerektiğini söylemesi üzerine karşı görüşte olan jüri üyesi, cinayeti gördüğünü iddia eden kadın da o mahalledendi o zaman ona da inanmamalısın diyor.

Bu detay adaleti sağlamakla görevli insanların körlüğünü de bize ispatlat vaziyette bir cümle.
İlerleyen sahnelerde tüm jürinin tartışmayı beceremediğini görüyoruz. Ve karşıt görüşlü jüri üyesi şöyle bir teklifte bulunuyor: Gizli oylama yapılsın eğer yine 11 kişi idamı kabul ederse ben de kabul edeceğim fakat benden başka da idamı kabul etmeyen oy çıkarsa burada kalıp tartışmaya devam edeceğiz.

Bu oylamadan sonra iki kişinin suçsuz diyerek hayır oyu kullanması üzerine tartışma daha da kızışıyor. Tartışma uzadıkça detaylara iniliyor, hiç fark edilmeyen ince detayların gün yüzüne çıkması üzerine yeni bir oylama yapıldığında bu sefer altıya altı olacak şekilde eşitlik sağlanıyor. Devam eden tartışmalar sonrası nihayetinde çocuğun beraat etmesine karar veriliyor.

Filmin eleştiri yönelttiği konular şöyle sıralanabilir:

Gerçek hayatta hukukçu olmayan bireylerin bir ceza davasının sanığı olan çocuğun ceza alıp almaması gerektiğini tartışmaları
Bir kişinin yaşamının söz konusu olduğu tartışma da egosal savaşlardan vazgeçilememesi
İkna olmaya hazır jüri üyelerinin her birinin tartışmadan uzak olması

Film ilk anından itibaren, çocuk niye idam edilmemeli sorusunun cevabını bulmaya odaklanmış durumda. Her ne kadar bir yandan kolay ikna olarak idama karar verilmesi eleştirilse de başından sonuna "idam edilmemeli" noktasına seyirciyi götürdüğü için senaryo biraz kısır döngüye uğramış durumda.

Savunma usulünü görmek adına izlenilmesi gereken bir film.